Słowo: czerwony

etymologia:
pol. czerw + -ny
od koloru wybranego przez komunistów na symbol

związki frazeologiczne:
Armia Czerwona, Czerwony Kapturek, biało-czerwony, czerwona burżuazja, czerwony jak burak, czerwony jak ćwik, czerwony kur, czerwony pasek, czerwona zaraza, czerwony złoty, czerwona dzielnica

hiperonimy:
kolorowy, ciepły

hiponimy:
amarantowy, bladoczerwony, bordowy, brunatnoczerwony, buraczkowy, burgundowy, ceglany, ceglastoczerwony, ceglasty, ciemnoczerwony, ciemnowiśniowy, cynobrowy, czerwonawy, jaskrawoczerwony, jasnoczerwony, kalinowy, karmazynowy, karminowoczerwony, karminowy, kasztanowatoczerwony, koralowy, krasny, krwistoczerwony, liliowoczerwony, mahoniowy, makowy, malinowoczerwony, malinowy, ognistoczerwony, ognisty, pąsowy, poczerwieniały, pomarańczowoczerwony, pomidorowy, poziomkowy, przekrwiony, purpurowy, różowoczerwony, rdzawoczerwony, rubinowy, rudoczerwony, rudy, szkarłatny, wiśniowy, zarumieniony, żółtoczerwony

kolokacje:
kolor czerwony, barwa czerwona, pigmentacja czerwona, mieć / przybierać / przybrać kolor czerwony (barwę czerwoną), zmienić / zmieniać kolor na czerwony, odznaczać się kolorem czerwonym (barwą czerwoną), pomalować / przemalowywać / przemalować / barwić / zabarwiać / zabarwić na (kolor) czerwony (na czerwono), czerwona farba, czerwony lakier / barwnik / pigment / odcień, czerwone światło, czerwony cień, biało-czerwony, bladoczerwony, brunatnoczerwony, ceglastoczerwony, ciemnoczerwony, jaskrawoczerwony, jasnoczerwony, karminowoczerwony, kasztanowatoczerwony, krwistoczerwony, liliowoczerwony, malinowoczerwony, ognistoczerwony, pomarańczowoczerwony, rdzawoczerwony, różowoczerwony, rudoczerwony, szkarłatnoczerwony, żółtoczerwony, biało-czerwono-niebieski, biało-czerwono-zielono-żółty, czerwonawy, czerwono-biały, czerwonobrązowy, czerwonobrunatny, czerwono-brunatny, czerwonopomarańczowy, czerwonopurpurowy, czerwono-zielony, czerwonozłoty, czerwono-złoty, czerwonopienny, czerwonoskóry, czerwonoskrzydły, czerwone jagody, barszcz czerwony, bengalik czerwony, bniec czerwony, bodziszek czerwony, bystrzyk czerwony, cedr czerwony, dąb czerwony, dujker czerwony, grotnik czerwony, klon czerwony, koral czerwony, koralicowiec czerwony, kulbak czerwony / korwin czerwony, koźlarz czerwony, kurek czerwony, maślak czerwony, muchomor czerwony, neon czerwony, świerk czerwony, tragopan czerwony, wiąz czerwony, zasłonak czerwony, zmorsznik czerwony, żmijowiec czerwony, czerwony cedr, Czerwony Krzyż, czerwony olbrzym, czerwony sztandar, czerwony złoty, czerwony żelaziak, czerwony barwnik / kolor / odcień, czerwony od ognia, ktoś czerwony z gniewu / ze złości, czerwony blask, czerwony lakier do paznokci, borówka czerwona, buławinka czerwona, koniczyna czerwona, krwinka czerwona, krwinka czerwona jądrzasta, czerwona gwiazda, czerwona kapusta, czerwona kartka, Czerwona Księga, czerwona rasa bydła, czerwona cegła / dachówka, czerwona szminka, czerwona jarzębina / papryka / porzeczka / róża, czerwona krew, czerwona budka telefoniczna / skrzynka pocztowa, Morze Czerwone, czerwone ciałko krwi, czerwone wino, czerwone jabłko, czerwone berety, ręce czerwone od farby, czerwone korale
partia / ugrupowanie czerwonych

odmiana:
 

przypadek	liczba pojedyncza				liczba mnoga
	mos/mzw	mrz	f	n	mos	nmos
mianownik	czerwony		czerwona	czerwone	czerwoni	czerwone
dopełniacz	czerwonego		czerwonej	czerwonego	czerwonych
celownik	czerwonemu		czerwonej	czerwonemu	czerwonym
biernik	czerwonego	czerwony	czerwoną	czerwone	czerwonych	czerwone
narzędnik	czerwonym		czerwoną	czerwonym	czerwonymi
miejscownik	czerwonym		czerwonej	czerwonym	czerwonych
wołacz	czerwony		czerwona	czerwone	czerwoni	czerwone
stopień wyższy czerwieńszy przypadek liczba pojedyncza liczba mnoga mos/mzw mrz f n mos nmos mianownik czerwieńszy czerwieńsza czerwieńsze czerwieńsi czerwieńsze dopełniacz czerwieńszego czerwieńszej czerwieńszego czerwieńszych celownik czerwieńszemu czerwieńszej czerwieńszemu czerwieńszym biernik czerwieńszego czerwieńszy czerwieńszą czerwieńsze czerwieńszych czerwieńsze narzędnik czerwieńszym czerwieńszą czerwieńszym czerwieńszymi miejscownik czerwieńszym czerwieńszej czerwieńszym czerwieńszych wołacz czerwieńszy czerwieńsza czerwieńsze czerwieńsi czerwieńsze
stopień najwyższy najczerwieńszy przypadek liczba pojedyncza liczba mnoga mos/mzw mrz f n mos nmos mianownik najczerwieńszy najczerwieńsza najczerwieńsze najczerwieńsi najczerwieńsze dopełniacz najczerwieńszego najczerwieńszej najczerwieńszego najczerwieńszych celownik najczerwieńszemu najczerwieńszej najczerwieńszemu najczerwieńszym biernik najczerwieńszego najczerwieńszy najczerwieńszą najczerwieńsze najczerwieńszych najczerwieńsze narzędnik najczerwieńszym najczerwieńszą najczerwieńszym najczerwieńszymi miejscownik najczerwieńszym najczerwieńszej najczerwieńszym najczerwieńszych wołacz najczerwieńszy najczerwieńsza najczerwieńsze najczerwieńsi najczerwieńsze

 

przypadek	liczba pojedyncza	liczba mnoga
mianownik	czerwony	czerwoni
dopełniacz	czerwonego	czerwonych
celownik	czerwonemu	czerwonym
biernik	czerwonego	czerwonych
narzędnik	czerwonym	czerwonymi
miejscownik	czerwonym	czerwonych
wołacz	czerwony	czerwoni

wyrazy pokrewne:
rzecz. czerw mzw, czerwień f, czerwieniec m, czerwonka f, czerwienienie n, czerwone n, czerwoność f
czas. czerwienić ndk., czerwienieć ndk., zaczerwienić dk., sczerwienieć dk., poczerwienieć dk.
przym. czerwonawy
przysł. czerwonawo, czerwono
tem. słow. czerwono-

przykłady:
W sklepie widziałem paprykę zieloną, czerwoną i żółtą.
Ja jeszcze raz do tego wrócę, bo to czerwona propaganda jest, więc do wątku pasuje. To nieprawda, że kapitaliści doprowadzili do takiej sytuacji, tylko CWANI SOCJALIŚCI, którzy celowo podawali się za kapitalistów.
Uważam, że wszystkich czerwonych trzeba powsadzać do kryminału.

synonimy:
bolszewik, lewak

wymowa:
, IPA: [ʧ̑ɛrˈvɔ̃nɨ], AS: [červõny], zjawiska fonetyczne: nazal.

znaczenia:
przymiotnik
mający kolor pierwszego pasma tęczy, taki jak kolor świeżej krwi, truskawki itp.; mający kolor podstawowy;
pot. pogard. zob. komunistyczny, lewicowy
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
pejor. pot. pogard. zob. komunista, socjalista